बेलायतका संबेदनशील क्षेत्रमा पूर्व गोर्खाको सुरक्षा

पूर्व गोर्खाहरुलाई बेलायतमै वसोवास गर्ने सुबिधा दिएसंगै नेपालमा भएको सम्पत्ति बेचबिखन गरेर बेलायत आएका पूर्व गोर्खाहरुले यहाँका संबेदनशील क्षेत्रमा सुरक्षागार्डको काम गरिरहेका छन् ।

बुढ्यौली उमेरसम्म पनि काममा खटिरहेका कारण पूर्व गोर्खाको आर्थिक अबस्था पनि मजबुद छ । बेलायतले पूर्व गोर्खाका लागि कल्याणकारी सुबिधा दिने रकमबारे अझै बिबाद भइरहेको छ । हालै गरिएको एक अध्ययनले भने बेलायतमा कामकाजी उमेरका पूर्व गोर्खाहरु निकै सक्रिय र आत्मनिर्भर रहेको देखाएको छ ।

केन्ट रिसर्स बिश्वबिद्यालयले गरेको अध्ययनअनुसार अधिकांश पूर्व गोर्खाहरु रोजगारीमा छन् । ६० बर्षभन्दा कम उमेरका गोर्खा पुरुषमा ९५ प्रतिशत र सोही उमेरका महिला गोर्खाहरुमा ९३ प्रतिशत रोजगारीमा रहेको देखाएको छ ।

पुरुष गोर्खाहरु सुरक्षा क्षेत्रको काममा निकै लोकपि्रय रहेको पाइएको छ । सुरक्षा कम्पनीहरुले पूर्व गोर्खाहरुको मानप्रतिष्ठा र बहादुरीको लाभ लिंदै उनीहरुलाई सुरक्षाको काम लगाइरहेका छन् । सन् २००७ मा ग्रुप ४ सेक्युरिटीले पूर्व गोर्खालाई सेवामा लिन सुरु गरेको थियो, जहाँ अहिले ६ सय भन्दाबढी गोर्खाहरुले काम गरिरहेका छन् । उनीहरुले बेलायतको बिजुली स्टेशन र रेलवेजस्तो संबेदनशील क्षेत्रको सुरक्षामा तैनाथ भएका छन् । बिरोध प्रर्दशन, चोरी र हुलदंगा हुन नदिनु उनीहरुको काम हो ।

पूर्व गोर्खाहरुलाई तैनाथ गरेपछि अपराध रोकिन्छ भन्ने आम धारणा बनेको छ । ग्रुप ४ को प्रतिद्वन्द्वी ओक्टाभियनले सन् २००५ मा पहिलोपटक पूर्व गोर्खाहरुलाई काममा लिन सुरु गरेको हो । त्यसबेलादेखि पूर्व गोर्खाहरुलाई अपराधग्रस्त कार पार्कमा तैनाथ गरिएको थियो, जहाँ अहिले अपराध सून्यमा झरेको कम्पनीको दावी छ । ओक्टाभियनको कर्मचारीका रुपमा काम गरिरहेका टे भुवासिंह लिम्बुले सुरक्षाक्षेत्रको काम गर्नु रमाइलो हुने बताए । कम पारिश्रमिक र गाह्रो समयमा काम गर्नु परेपनि उनीहरु सुरक्षा क्षेत्रकै काम गर्न रुचाउँछन् ।

केन्ट बिश्वबिद्यालयकी अनुसन्धानकर्ता निना गुरुङले भनिन-’धेरै पूर्व गोर्खालाई भाषाको समस्या होला तर उनीहरु बोल्नुपर्ने खासै काम हुँदैन, आफ्नो काम सक्छन र घर फर्किन्छन् ।’ सुरक्षागार्डका रुपमा पूर्व गोर्खामात्र हैन उनीहरुका छोराछोरी पनि काम गरिरहेका छन् । २२ बषिर्य प्रेम देवानले पनि सुरक्षागार्डकै काम गर्दै आएका छन् ।

४२ बषिर्य तारा गुरुङ भन्छिन- मेरा श्रीमान, म र छोरा सेक्युरिटीको काम गर्दै आएका छौं, म आफ्नो कामप्रति गर्व गर्छु ।’

अधिकांश बेलायतीहरुलाई गोर्खा सैनिकका बारेमा केही न केही जानकारी छ । बहादुर नेपाली सैनिकले २ सय बर्षसम्म बेलायती सैनिकमा महत्वपूर्ण योगदान दिएका छन् ।

बेलायतका लागि बलिदानी दिएका उनीहरु बेलायतमै बस्नका लागि गर्नुपरेको संर्घष धेरैलाई सम्झना छ । चर्चित अभिनेत्री जोना लुम्लेको अभियानका कारण सन् २००९ मा बेलायत सरकारले उनीहरुलाई बेलायत बस्ने सुबिधा दिएका थियो । सन् २००९ मा मात्र नौ हजार आबेदकलाई बेलायत बस्न अनुमति दिइएको थियो ।

पूर्व गोर्खाको आगमनसँगै समाजका बिभिन्न पक्षमा पर्ने प्रभावका कारण यहाँ बिबाद पनि हुने गरेको छ । एल्डरसटको कुल जनसंख्याको १० प्रतिशत त नेपालीहरु नै छन् ।

(बीबीसीको रिपोर्टमा आधारित)